Gerçekle masalların, denizle insanların, paganizm ile hristiyanlığın harmanlandığı Şili’nin ilginç adası Chiloé
Şili’nin Los Lagos-Göller Bölgesinde Isla Grande de Tierra del Fuego sonraki ülkenin en büyük adası olup tek başına eyalet olarak konumlandırılmış. Tam adı Isla Grande de Chiloé olarak geçen bu devasa ada 30’dan fazla adası olan Chiloé Takımadalarının da (Chiloé Archipelago) merkez adasıdır.
Kuzeyde Chacao kanalı ve doğuda Ancud körfezi ile ana karadan ayrılan Chiloé’ye ulaşım için şuanda feribotlar kullanılmaktadır. Puerto Montt’un güneyindeki Pargua’dan kalkan feribotlarla 20 dk. lık sürede Chacao’ya varılmaktadır.
2020 yılında açılması planlanan köprünün de ulaşım için alternatif yol olması hedeflenmektedir. Tamamlandığında Güney Amerika’daki en uzun asma köprü olacağı iddia ediliyor.
Chiloé, Mapuche kelimesi chillwe den türetilmiş. Martıların Yeri anlamına gelmektedir.
İspanyol kaşifler gelene kadar Mapuche halkının bir alt kolu olan Hulliche halkı tarafından mesken edilmiştir. Günümüzde Şili halkı tarafından burada yaşayanlara Chilote denmektedir.
1567’de adayı İspanya adına fetheden Kaptan Martín Ruiz de Gamboa bu adalar topluluğuna Nueva Galicia (Yeni Galiçya) adını vermiş. Yine de bu isim tutulmayınca orjinal ismi Chillwe kullanılmış, ancak İspanyollar söylemekte zorlandığından ona en yakın Chiloé kelimesi tercih edilmiş. Gamboa fetihten hemen sonra Castro’ya yerleşim kurmuş – ki bu yer daha sonra Hristiyan misyonerlerin merkezi oluyor – ve bu adaların başkenti olarak konumlandırmış. 1767’de ise başkent Ancud ilan edilmiş. 1960’daki Büyük Şili depreminde Ancud Katedrali yıkılmış, Castro Katedrali ise büyük zarar görmüş. 1982 yılında ise, -200 yıl sonra- eyalet başkenti unvanı Castro’ya iade edilmiş.
MİTOLOJİ
Kolonist tarihe kadar diğer kültürlerden uzak olarak yaşadıklarından şaşırtıcı bir Pagan efsaneleri/inançları vardır. Tabii bazıları artık sadece çocuk masalı.
En ünlüleri;
TenTen Vilu ve Cai Cai Vilu Tanrıları
Ten Ten Vilu’nun yer tanrısı; Cai Cai Vilu’nun okyanus tanrısı olduğuna ve aralarındaki savaşın daimi olduğuna inanırlar. Depremler ve tsunamilerin yerel efsanedeki inanışı bu şekilde gelişmiş.
El Caleuche – El Caballo Marino
Hayalet Gemi ve Ruhların Rehberi
Deniz ile çok içli dışlı yaşayanlar olarak; sahile gemisi vurmuş veya denizde kaybolmuş denizcilerin ve cadıların ruhlarının toplamak için Chiloe sahillerinde dolaşan gemi “El Caleuche” ve ruhları ona taşıyan kayıkçı “El Caballo Marino”. Bu inanış sonrasında günümüzde birer turist cazibesi haline gelen Muelle de Las Almas’a da fikir babası olmuştur. Yazının ilerleyen bölümlerinde detaylı anlatacağız.
El Brujos ve La Recta Provincia
Büyücüler ve büyücü tarikatı
Koloni zamanı öncesi yerel halk için ciddi bir korkuya sebep olan büyücülerin köken olarak nasıl ortaya çıktıkları bilinmiyor. Fakat çocukların kaçırılıp şeklen dezenforme edilmesi, ters düştükleri insanları lanetlemeleri ve ilginç ritüelleri olduğuna dair söylentiler mevcut. İspanyollar gelip adayı kontrol altına aldıklarında – halktan gelen baskıdan ötürü – 1880 yılında Ancud şehrinde bu tarikata üye olanları toplayıp yargılıyor ve bir çoğu infaz ediliyor. Bu yazılı kaynaklardaki ilk resmi olay. Zamanla inanış ya da varlıkları yok olup gitse de halen büyücülerin varlığına inanan ve onların tarikatının bazı ayinlerine şahit olduğunu söyleyen insanlar çıkıyor. Bu tarikatın merkezinin Quicavi mezrası olduğu söyleniyor. Dalcahue kasabasında bu tarikata adanmış bir müze mevcut. Daha detaylı bakmak isteyenler için linkten inceleyebilirsiniz.
GEZİLECEK YERLER
Biraz adayla ilgili bilgi verdikten sonra gelelim bizim rota önerilerimize. Bize göre adayı dolaşmak için 3 gün yeterli. Tabi bu sizin hızınıza ve gezi keyfinize göre değişebilir. Adaya arabayla gelmediyseniz bir araba kiralamak faydalı olacaktır, ama adanın birçok noktasına otobüs hattı da mevcut. Biz gezilecek yerleri göz önüne alarak 3 tane rota belirledik. Bunları da haritada işaretledik. Bizim aracımız bozulduğundan bu rotaları parça parça ama sonunda tamamıyla bitirdik. Bu rotalara göre bir gece Ancud şehrinde, iki gece de Castro şehrinde kalınması tavsiyemizdir.
DİKKAT: Chiloe’den Patagonya’ya devam edeceksiniz Castro veya Quellon şehrinden kalkan feribotu kullanırsanız zaman ve paradan tasarruf edebilirsiniz. Bu feribotlar haftanın belirli gün ve saatlerinde çalıştığı için gün planlamasında bunu dikkate alın. Feribot seferleri bilgi için burayı inceleyebilirsiniz.
Ancud Şehri ve Tarihi Yapılar
Ancud, Chiloé’nin en önemli şehirlerinden biri olup aynı zamanda eski eyalet başkenti. Zamanında Peru’da bulunan İspanyol Güney Amerika valiliğiyle olan ticaret hattının Ancud limanını bir durak olarak kullanması şehrin korunmasına itmiş ve bu sebeple savunma hatları kurulmuş. Bu hat Ancud şehrinde ve karşı yarım adasının ucunda bulunan kale ve bataryalarla İspanyollara düşman ve korsanlardan önemli bir koruma sağlamayı başarmış. Biz de vardığımız gibi ilk olarak kuzeyde yer alan bu savunma hatlarını gezmek için yola koyulduk ve Fuerte Ahui (Ahui Kalesi) ve Bateria Balcacura’yı (Balcacura Bataryası) ziyaret ettik. Kendi adımıza başka gördüğümüz kale veya savunma sistemlerinden pek de farklı değildi. Ama manzaralı bir yolda sürüş yapmak bizim için yeterliydi. Eğer eşyalarınız yanınızdaysa Ahui Kalesinin altındaki plajda güneşin ve denizin tadını çıkarabilirsiniz.
Ancud şehrinde yapabilecekleriniz ise; her şehirde olduğu gibi bir meydan parkına (Plaza de Armas) gidebilirsiniz. Parkta mitolojik figürler ve bilgiler bulunmakta. Biz uğrayamadık ama birkaç müzesi var. Bunlardan Ancud Bölge Müzesi, bölgenin tarihi, mitolojisi ve el sanatlarının yanı sıra yerli kabile geçmişini anlatmakta ziyaret edilebilir. Cerro Mirador Hueihuen ise şehre giriş yapılan köprüyle birlikte körfezi gören güzel bir seyir terası. Ekstra vakit varsa uğranabilir. Kuzeye yaptığımız gezi sonrasında hızlıcabirşeyler atıştırıp sahilden ilerleyerek Fuerte Real San Antonio’ya (Real San Antonio Kalesi) gittik. Gün batımından(22:00) sonra hostelimize geçtik.
Chepu – Batık Orman
Bir gece öncesinden kaldığınız hostel’de ya da bir ajanstan Chepu batık ormanında gün doğumunda kayak turu ayarlayın. Ölmekte olan ormanın sabahki sis altında hafif hafif aydınlandığına şahit olmak gerçekten çok etkileyici bir deneyim.
Chiloe’yi yakın tarihte adayı en çok etkileyen olay 1960 yılında gerçekleşen Valdivia merkezli büyük Şili depremidir( 9.5 seviyesinde). Bu deprem ülke genelinde olduğu gibi adada da çok fazla tahribata sebep olmuş ve adanın batısındaki Chepu havzasının da 2 metre kadar alçalmasına sebep olmuş. Bunun sonucunda Chepu nehrinden içeriye tuzlu su girerek günümüzde Chepu batık/hayalet ormanını oluşturmuş.
Hostelimizin ayarladığı Chimango Caracara ile bu turu gerçekleştirdik. Gündoğumu demek çok erken kalkmak demek bu sebeple sabah 5:30 buluşması için Ancud’dan 4:30’da yola koyulduk. Chepu’ya vardığımızda Alfredo (aynı zamanda firmanın sahibi) bizi karşıladı. Bize verdikleri dalgıç elbisesini (wetsuit) giymemizle birlikte tura başladık. Tur boyunca Chiloe adası ve Chepu hakkında bilgiler eşliğinde nehir boyunca ilerledik. Turun süresi 2 saat. Rehbere gerek var mı diye sorabilirsiniz ama suyun derinliği ve nehrin akıntısı konusunda doğru rotayı belirlemede önemli rol almaktalar. Turun bitiminde opsiyon olarak kahvaltı seçeneği vardı ve biz de sonrasında Alfredo’nun çiftlik evinde kahvaltımızı yaptık. Oradan ayrılmamız saat 10:00’u bulmuştu.
İPUCU: Ancud’dan Chepu’ya giderken yol tavsiyemiz Ruta5’den sapacağınız yer, Restaurant El Transportista yanındaki W-30 olsun.
Puñihuil – Penguen Adaları
Chepu’dan ayrılıp Punihuil sahiline doğru yola koyulduk. Bu sahilin hemen yanı başında bulunan minik adalarda daimi olarak yaşayan penguen kolonisini görmemek bizim için büyük bir kayıp olurdu. Ana çekim noktası penguenler olsa da çok sayıda kuş türüne de ev sahipliği yapıyor.
Puñihuil Adaları Doğal Anıtı, Şili Devleti tarafından korunan vahşi bir alandır ve Chiloé’nin batı kıyısında yer alan üç adacıktan oluşur. Dünyada bulunan 17 penguen türünden 9’u Şili’de mevcut ve bunlardan 2’si bu doğal anıtta bulunmaktadır. Bu sektör, Magellan ve Humboldt penguenlerinin yuva kurma ve üreme kolonilerini barındıran dünyadaki birkaç yerden biridir. Penguenler haricinde, karabataklar, kelp martı gibi çok sayıda kıyı kuşu görülebilir. Memeliler arasında, dünyanın en küçük deniz memelisi olan Chungungo denilen deniz su samuru da burada görülmektedir.
Adalara erişim için sahilden bot turları düzenlenmekte, ancak adaya çıkılmamakta. Botlarla belirli bir mesafeye kadar yanaşılmakta ve bu mesafe hepsini görebilmek için gayet yeterli. Yaklaşık yarım saat süren tur sonrasında yüzümüzde güzel bir gülümseme ile ayrıldık.
Aucar Adası
Quemchi kasabasında bulunan Aucar adası Castro’ya giden gezi rotamız üzerinde yer almakta. Açıkçası Castro’ya Rut5 değil de sahil kıyı yolundan gitmek en manzaralı yolculuk olsa gerek. Bu rota için de sabah biraz erken yola çıkmak da fayda var.
Bu ada düşük bir su seviyesiyle karadan ayrılıyor fakat gelgit zamanında anakarayla birleşiyor. Bu ilginç oluşumuyla yerli halkın da ilgisini kazanmış. Küçük bir ada olsa da bir kilise ve mezarlık bulunuyor. Şili’li yazar Francisco Coloane’nin betimlemesiyle bu yeri yelken açmak için bekleyen ruhların dinlenme alanı olarak gördüğünden “Denizcilerin Ruhları Adası” (La Isla de las Almas Navegantes) olarak yeniden adlandırmış. Günümüzde 500 metrelik bir köprü ile ulaşılan ada Chiloe’nin turistik cazibeleri arasında kendisine yer bulmuş.
Tocoihue Şelalesi
Şili’nin diğer bölgelerinde gördüğümüz şelaleler kadar büyük ya da etkileyici olmasa da Chiloe’deki enler arasında. Yol üstünde kaldığından gidip görülebilir. Girişi özel mülkten geçiyor, ücreti 1.000 CLP ( 1.5 $)
Chiloé Kiliseleri
Adanın İspanyollar tarafından keşfinden itibaren ciddi bir misyonerlik faaliyeti başlamış ve adaya sayısız kilise inşa edilmiş. Günümüzde 150’den fazla olan kiliselerin 16 tanesi İspanyollar zamanında kalma olup UNESCO Dünya Mirası listesindedir. Adada bu 16 kiliseyi dolaşan Igleasias Yolu var. Bizim 10 tanesini görme şansımız oldu. Mestizo kültürünün mimari yansıması bu kiliselerden birkaçını mutlaka görmelisiniz. Detaylar için aşağıdaki yazımızı okumalısınız.
İLGİLİ YAZI : Chiloé Kiliseleri
Castro Şehri
Ancud’dan Castro’ya rotayı izlediğinizde takriben akşam üstüne doğru Castro’ya varmış olacaksınız. Sadece birkaç saat bile şehri dolaşmanız için yeterli.
Şehrin meydan parkı Plaza de Armas’a gidebilirisiniz, gayet hareketli.
Meydanın yanı başında tüm güzelliğiyle Iglesia San Francisco kilisesi gözünüze çarpacak. Adada her zaman açık olan nadir kiliselerden. Diğerlerin ayrılan bir mimariye sahip, dışarıdan normal kilise gibi dursa da içine girince tümünün ahşap olduğunu göreceksiniz.
Şehrin ikonik yerlerinden birisi olan Palafitoları görün. Şehirdeki 2 yerde palafitoslar mevcut. Pedro Montt ve Ernesto Riquelme sokaklarının sahil kesiminde bulunuyorlar. En güzel gözlemlenecek yer ise Mirador Gamboa‘ya mutlaka uğrayın. Güneş ışığının açısından dolayı akşam saatine kalınmaması tavsiyemizdir. Bazı palafitolar hostel veya restoran olarak kullanılmakta. Fiyatları biraz yüksek olsa da palafitolarda konaklamayı da tercih edebilirsiniz.
Palafito kelimesi İtalyanca’daki palafitte kelimesinden türetilmiş. Su taşkınlarından korunmak için kazıklar üzerine oturtulmuş. Neololitik dönemde Alplerde çok yaygın olarak kullanılmış. Dünyanın çeşitli yerlerinde benzer yapıları görmek mümkün. Adada ise sadece Castro’da değil, aynı zamanda Ancud, Quemchi ve Chonchi şehirlerinde bulunmakta ve bu yapılar 19. yüzyılın ticari genişlemesi sırasında sahilden yararlanmak için inşa edilmiş.
Cucao – Muelle De Las Almas
Efsanelerde yer alan El Caballo Marino’yu güzel bir şekilde hikayeleştiren ve nesnel hale getiren turist cazibe merkezi. Hikaye göre öteki dünyaya gitmek için ruhlar, ruhların taşıyıcısı olan kayıkçıya değerli bir taş vermek zorundadırlar. Ölen ruhlar bu taşı veremezse sonsuza kadar bu sahilde hapsolacaklardır. Ruhların iskelesi de aslında adada yaşayan bir sanatçıya iskele yaptırılması istenmiş. 2005 yılında yapılan iskele bu efsane ile birleşince tam bir turistik alan haline gelmiş. Turist çekmede etkili olunca adanın farklı yerlerine de sanatçıya aynı iskeleden yaptırılmış. Chepu’daki Muelle de la Luz ve Puñihuil’deki Muelle El Caleuche.
Özel mülkte yer alan bu iskeleye ulaşım ise Cucao yolu üzerinde. Cucao’ya girmeden sola sapıyorsunuz. Daha girişe varmadan önce bir evin önünde durup ücreti ödüyorsunuz. Esas mekana varınca da park ücreti ödeniyor. Park alanından iskeleye yaklaşık 50 dk.lık inişli çıkışlı manzaralı bir yoldan ilerliyorsunuz. Bu sebeple rahat kıyafetleriniz olması önemli. Ayrıca iskelenin olduğu yer çok rüzgarlı olduğundan korunmak için de kıyafet almanızda fayda var.
//www.instagram.com/embed.js
Diğer İlgi Çekici Yerler
Ek olarak eğer gününüz fazlaysa ya da bizim rota önerilemiz haricinde gitmek isterseniz;
- Huillinco Mezarlığına vaktimiz kalmadığı için uğrayamadık ancak tipik Chiloe mezarlığı olduğu için mutlaka uğramaya çalışın.
- Achao’da fazla vaktiniz varsa tekne ile Caguach adasındaki kiliseyi görebilirsiniz.
- Lemuy adasındaki kiliseleri görebilirsiniz. Aldachildo, Ichuac ve Detif
- San Juan kilisesinin yakınındaki Colo kilisesini görebilirsiniz.
- Cucao’ya gittiğinizde Muelle de Las Almas’a doğru değil tam ters yöndeki sahiline giderseniz kum tepelerini görebilirsiniz.
YEMEK ÖNERİLERİ
Şili’nin genelindeki diğer yiyeceklerin yanında adada deniz ürünleri de çok yaygın.
- Curanto; deniz ürünleri, et ve patates, toprakta kazılmış bir delikte sıcak kömürlerin üzerine yerleştirildikten sonra büyük yapraklarla kaplanmakta ve buhara bırakılarak pişirilmekte. Et, domuz eti ağırlıklı olduğundan bize uygun gelmemişti.
- Ceviche; aslen Peru yemeği. Genellikle somon kullanılarak yapılmakta. Çiğ balığı limon ya da kireçte bekletilerek yapılmakta. Daha çok aperatif gibi yenilebilir.
- Cancato; Somon pizza da denilebilir. Tipik Chiloe yemeği. Biz denk gelemesek de tabanında ızgara somon olacak şekilde üzerine bazı malzeme konularak pizza gibi sunulan yemek.
KALDIĞIMIZ YERLER
Ancud – Hostal 13 Lunas
Merkezi konumu ve ortamını çok beğendik. Terasından da muhteşem gün batımı izlenmekte. Banyoları ve mutfağı da oldukça yeterli.
Castro – GloberTrotters
Castro’daki bu hostelin konukseverliği ve sevgili Miguel’in İspanyolca dersleri ile keyifli geçmişti. Bizim için unutulmaz olanı odaların soğuk olmasından dolayı koymuş oldukları battaniye-yorgan karışık 7 katmanlı örtüsü.
MALİYET
Kur 1 $ = 770 CLP
Konaklama
Ancud Hostel 2 gece Booking.com Genius indirimi 49.440 CLP (64 $)
Castro Hostel 3 gece Booking.com Genius indirimi 56.000 CLP (73 $)
Tur – Giriş Ücretleri
Chepu Kano Tur: 20.000 CLP + 5.000 CLP kahvaltı x 2 kişi = 50.000 CLP (65 $)
Penguen Bot Turu: 7.000 CLP x 2 kişi = 14.000 CLP (18 $)
Tocoihue Şelale giriş 1.000 CLP x 2 kişi = 2.000 CLP (2.5 $)
Muelle de Las Almas giriş 1.500 CLP x 2 kişi = 3.000 CLP (4 $)
Muelle de Las Almas otopark 2.000 CLP (2.5 $)
Nercon kilisesi bağış (keyfiniz bilir) 500 CLP x 2 kişi = 1.000 CLP (1.3 $)
Achao adası arabalı feribot gidiş – dönüş ücreti 5.000 CLP (6.5 $)
Yemek
Ancud El Cangrejo Restoran 22.000 CLP (28 $)
Cucao – Castro yolu foodtruck (Mc Donald del Sur) 7.200 CLP (9.5 $)
Çoğu zaman hostelde kendimiz yemek yaptığımızdan daha az yemek maliyetimiz oluyor.
Bu yazımızı beğendiniz mi? Bir arkadaşınızla paylaşarak yayılmasına yardımcı olursanız çok seviniriz. Ayrıca yazılarımızdan haberdar olmak için takip etmeyi unutmayın.
Teşekkür ederiz!
travellousduo.wordpress.com 